เข่าสำคัญอย่างไร

เคยคิดเล่นๆ ไหมครับว่า “เข่าสำคัญอย่างไร” และ “จะเกิดอะไรขึ้นถ้าเข่าใช้การไม่ได้”

จะตอบคำถามนี้ได้ต้องรู้จักโครงสร้างและหน้าที่ของเข่าคร่าวๆก่อน

เข่าคือข้อต่อที่เชื่อมระหว่างขาส่วนบนและขาส่วนล่างเคลื่อนไหวได้ 2 ทิศทางคืองอและเหยียด (flexion/extension) มีปลายกระดูกต้นขา (femur) กระดูกขาส่วนล่าง (tibia) กระดูกสะบ้า (patellar) รวมถึงหมอนรองข้อเข่าและเอ็นกล้ามเนื้อต่างๆ ประกอบเข้าด้วยกันเป็นตัวช่วยในการกระจายน้ำหนักของร่างกายลงสู่พื้นและช่วยให้เคลื่อนไหวได้โดยสะดวก

เพราะฉะนั้นความสำคัญของเข่าคือ....

1. กระจายน้ำหนักจากร่างกายลงสู่พื้น
2. เพิ่มความมั่นคงของร่างกายขณะยืน
3. เป็นส่วนสำคัญที่ช่วยเรื่องการเดิน
4. ช่วยในการทำ function อื่นๆ ในชีวิตประจำวันเช่นขับรถ นั่งท่าต่างๆ คุกเข่าไหว้พระ เล่นกีฬา ฯลฯ
5. ความสำคัญอื่นๆ ตามวาระโอกาส

พอจะมองเห็นภาพความสำคัญของเข่าไหมครับ

แล้วแบบนี้หากว่ามีอาการบาดเจ็บที่เข่าจะเกิดอะไรขึ้นได้บ้าง?

เพื่อความเข้าใจง่ายและชัดเจนผมขอแบ่งอาการออกเป็น 3 ระดับคือ…….

เจ็บปวดล็กน้อย (mild pain)

• เป็นอาการที่เรารู้สึกเจ็บปวดแต่ไม่ได้รบกวนเรามาก
• รู้สึกว่ามองข้ามอาการบาดเจ็บนี้ได้
• ใช้ชีวิตได้อย่างปกติแต่ปวดหรือเจ็บ
• รู้สึกรำคาญบ้างเล็กน้อย
• หากไม่หาวิธีรักษาอาจเป็นมากขึ้น

เจ็บปวดปานกลาง (moderate pain)

• มีอาการปวดเพิ่มมากขึ้นเริ่มรู้สึกรบกวนชีวิตประจำวัน
• บางครั้งหงุดหงิดจากอาการปวด
• ทำกิจกรรมต่อเนื่องกันนานๆไม่ได้ต้องพักยก
• มีผลกระทบต่อการทำงาน
• ไม่อยากทำกิจกรรม ลดระดับการเข้าสังคม เคลื่อนไหวน้อยลง ถูกจำกัดการออกนอกบ้านจากอาการปวดเข่า
• คุณภาพการนอนลดลง
• อาจส่งผลถึงความสัมพันธ์ต่อคนรอบข้างจากการหงุดหงิด
• เป็นมากขึ้นได้หากไม่ได้รับการรักษา

• รบกวนชีวิตประจำวันมากที่สุด
• ไม่อยากเคลื่อนไหวเช่นการลุกยืน การเดิน
• ยืน/เดินลำบาก หรือไม่สามารถทำได้
• ส่งผลให้กิจกรรมทางกายลดลง
• ส่งผลถึงสุขภาพโดยรวมอื่นๆ

เมื่ออ่านมาถึงตรงนี้แล้วท่านอาจจะคิดว่าอาการปวดระดับเล็กน้อยไม่ต้องรักษาก็ได้เพราะคงจะหายเอง แต่ในทางเป็นจริงแล้วเราแนะนำว่าเมื่อมีอาการแล้วแม้จะเล็กน้อยก็ตามควรเข้ามาให้นักกายภาพบำบัดประเมิน ไม่ควรรอให้เป็นมากขึ้นเพื่อป้องกันอาการเรื้อรังหรือรบกวนชีวิตด้านอื่น “ยิ่งรักษาเร็ว ยิ่งหายได้เร็ว” บางครั้งปัญหาเล็กๆ เช่นมีอาการปวดเข่าเล็กน้อยก็ส่งผลเสียร้ายแรงได้ ลองนึกภาพตามนะครับ เริ่มจากผู้สูงอายุมีอาการปวดบริเวณเข่าเล็กน้อย ปล่อยผ่านไปไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกวิธี นานไปอาการเริ่มปวดมากขึ้นจนในสุดทำให้ไม่อยากเดินหรือทำกิจกรรมนอกบ้าน กิจกรรมทางกายเริ่มลดลง สุขภาพจะแย่ตามไปด้วย อาจถึงขั้นติดบ้านหรือติดเตียงได้ไม่ยากหากปล่อยอาการไปเรื่อยๆ

มาถึงตรงนี้แล้วเชื่อว่าหลายๆท่านคงจะพอเห็นภาพกันบ้างแล้วและอยากเชิญชวนทุกคนดูแลสุขภาพเข่าอย่างถูกวิธี ตรวจเช็คอาการ ปรึกษาเรื่องเข่า กับคลินิกกายภาพบำบัด Zenista Clinic เชี่ยวชาญด้านรักษาข้อเข่าเสื่อมครับ