เข่าสำคัญอย่างไร
เคยคิดเล่นๆ ไหมครับว่า “เข่าสำคัญอย่างไร” และ “จะเกิดอะไรขึ้นถ้าเข่าใช้การไม่ได้”
จะตอบคำถามนี้ได้ต้องรู้จักโครงสร้างและหน้าที่ของเข่าคร่าวๆก่อน
เข่าคือข้อต่อที่เชื่อมระหว่างขาส่วนบนและขาส่วนล่างเคลื่อนไหวได้ 2 ทิศทางคืองอและเหยียด (flexion/extension) มีปลายกระดูกต้นขา(femur) กระดูกขาส่วนล่าง(tibia) กระดูกสะบ้า (patellar) รวมถึงหมอนรองข้อเข่าและเอ็นกล้ามเนื้อต่างๆ ประกอบเข้าด้วยกันเป็นข้อเข่า ทำหน้าที่เป็นตัวช่วยในการกระจายน้ำหนักของร่างกายลงสู่พื้นและช่วยให้เคลื่อนไหวได้โดยสะดวก นอกจากเคลื่อนไหวแล้วยังมีผลต่อการนั่ง การนอนหรือการใช้ชีวิตประจำวันอื่นๆอีกด้วย
เพราะฉะนั้นความสำคัญของเข่าคือ....
1. กระจายน้ำหนักจากร่างกายลงสู่พื้น
2. เพิ่มความมั่นคงของร่างกายขณะยืน
3. เป็นส่วนสำคัญที่ช่วยเรื่องการเดิน
4. ช่วยในการทำ function อื่นๆ ในชีวิตประจำวันเช่นขับรถ นั่งท่าต่างๆ คุกเข่าไหว้พระ เล่นกีฬา ฯลฯ
5. ความสำคัญอื่นๆ ตามวาระโอกาส
พอจะมองเห็นภาพความสำคัญของเข่าไหมครับ
แล้วแบบนี้หากว่ามีอาการบาดเจ็บที่เข่าจะเกิดอะไรขึ้นได้บ้าง?
เพื่อความเข้าใจง่ายและชัดเจนผมขอแบ่งอาการออกเป็น 3 ระดับ ตามความรู้สึกเจ็บปวดดังนี้ครับ…….
รู้สึกเจ็บปวดเล็กน้อย (mild pain)
-เป็นอาการที่เรารู้สึกเจ็บปวดแต่ไม่ได้รบกวนเรามาก
-รู้สึกว่ามองข้ามอาการบาดเจ็บนี้ได้
-ใช้ชีวิตได้อย่างปกติแต่ปวดหรือเจ็บเป็นครั้งคราว
-รู้สึกรำคาญบ้างเล็กน้อย
-หากไม่หาวิธีรักษาอาการที่เป็นอาจเป็นเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ
ตรงส่วนของการบาดเจ็บเล็กน้อยนี้ผู้ที่มีอาการบาดเจ็บมักจะไม่สนใจอาการที่เป็นเนื่องจากว่าอาการไม่ส่งผลต่อการใช้ชีวิตมากเท่าไหร่ หรือบางท่านอาจเคยมีประสบการณ์บาดเจ็บที่เข่าแบบเล็กๆน้อยมาก่อนหน้านี้แล้ว และอาการหายเองได้ภายในไม่กี่วัน ซึ่งดูไม่ได้น่ากลัวอะไรมาก แต่ว่าตรงที่ไม่น่ากลัวนี่แหล่ะครับทำให้อาการเข่าที่บาดเจ็บเพียงเล็กน้อยมีความน่ากลัว
เนื่องจากว่าในคนที่เคยมีประวัติบาดเจ็บที่เข่ามาก่อนหน้าแล้วมักจะมีอาการบาดเจ็บที่เข่าครั้งใหม่ได้ง่ายมากกว่าผู้ที่ไม่มีประวัติการบาดเจ็บเลย และทุกๆครั้งที่บาดเจ็บซ้ำๆก็จะเพิ่มโอกาสของการบาดเจ็บในครั้งหน้าให้สูงขึ้น จนในที่สุดอาการที่เคยเป็นเพียงเล็กน้อย ก็ไม่เล็กน้อยอีกต่อไป
รู้สึกเจ็บปวดปานกลาง(moderate pain)
-มีอาการปวดเพิ่มมากขึ้นเริ่มรู้สึกรบกวนชีวิตประจำวัน
-บางครั้งหงุดหงิดจากอาการปวด
-ทำกิจกรรมต่อเนื่องกันนานๆไม่ได้ต้องพักยก
-มีผลกระทบต่อการทำงาน
-ไม่อยากทำกิจกรรม ลดระดับการเข้าสังคม เคลื่อนไหวน้อยลง ถูกจำกัดการออกนอกบ้านจากอาการปวด
-คุณภาพการนอนลดลง
-อาจส่งผลถึงความสัมพันธ์ต่อคนรอบข้างจากการหงุดหงิด
-เป็นมากขึ้นได้หากไม่ได้รับการรักษา
อาการบาดเจ็บในระดับนี้เป็นระดับอาการที่เพิ่มขึ้นมาจากอาการที่เป็นเพียงเล็กน้อย แต่ไม่ได้รับการรักษา หรือรักษาแต่ไม่ถูกวิธี ประกอบกับการที่เราต้องใช้เข่าในทุกๆวันจึงเป็นการกระตุ้นให้เกิดอาการบาดเจ็บอยู่เรื่อยๆจนเริ่มรู้สึกได้แล้วว่าเริ่มจะส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันแล้ว เริ่มหาวิธีการรักษา ซึ่งก็ยังไม่สายเกินไปสำหรับการรักษาแต่ก็อาจจะใช้เวลาและวิธีรักษาที่มากกว่าอาการบาดเจ็บในระดับเล็กน้อย
รู้สึกเจ็บปวดมาก (severe pain)
-รบกวนชีวิตประจำวันมากที่สุด
-ไม่อยากเคลื่อนไหวเช่นการลุกยืน การเดิน
- ยืน/เดินลำบาก หรือไม่สามารถทำได้
-ส่งผลให้กิจกรรมทางกายลดลง
-ส่งผลถึงสุขภาพโดยรวมอื่นๆ
ระดับความเจ็บปวดนี้จะส่งผลเสียไปถึงระบบอื่นๆเนื่องจากว่าหากมีอาการเจ็บปวดมาก ผู้ที่มีอาการก็มักจะไม่อยากใช้เข่า เช่น ไม่อยากเดินทำงาน ไม่อยากจ่ายตลาด ไม่อยากออกไปเข้าสังคม ซึ่งที่กล่าวมาส่งผลต่อระดับกิจกรรมทางกายทั้งหมด เมื่อระดับกิจกรรมทางกายลดน้อยลง ร่างกายก็จะค่อยๆอ่อนแอลงตามไปด้วยเช่นกันครับ
เมื่ออ่านมาถึงตรงนี้แล้วท่านอาจจะคิดว่าอาการปวดระดับเล็กน้อยไม่ต้องรักษาก็ได้เพราะคงจะหายเอง แต่ในทางเป็นจริงแล้วผมแนะนำว่าเมื่อมีอาการแล้วแม้จะเล็กน้อยก็ตามควรเข้ามาให้นักกายภาพบำบัดประเมิน ไม่ควรรอให้เป็นมากขึ้นเพื่อป้องกันอาการเรื้อรังหรือรบกวนชีวิตด้านอื่น “ยิ่งรักษาเร็ว ยิ่งหายได้เร็ว” บางครั้งปัญหาเล็กๆ เช่นมีอาการปวดเข่าเล็กน้อยก็ส่งผลเสียร้ายแรงได้
ลองนึกภาพตามนะครับ เริ่มจากผู้สูงอายุมีอาการปวดบริเวณเข่าเล็กน้อย ปล่อยผ่านไป ไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกวิธี นานไปอาการเริ่มปวดมากขึ้นจนในสุดทำให้ไม่อยากเดินหรือทำกิจกรรมนอกบ้าน กิจกรรมทางกายเริ่มลดลง สุขภาพจะแย่ตามไปด้วย อาจถึงขั้นติดบ้านหรือติดเตียงได้ไม่ยากหากปล่อยอาการไปเรื่อยๆ นี่เป็นเพียงการยกตัวอย่างสั้นๆเท่านั้น
ดังนั้นหากมีอาการปวดเข่าแม้จะเล็กน้อยก็ตามอย่าปล่อยไว้ เข้ามาปรึกษาเราได้ที่ Zenista Health and Wellness คลินิกกายภาพบำบัดชลบุรี คลินิกกายภาพบำบัดเพชรบุรี เรามีบริการตรวจประเมิน วางแผนการรักษา ให้คำแนะนำ และทดลองรักษา โดยที่ไม่มีค่าใช้จ่าย อย่าปล่อยโอกาสนี้ผ่านไป มาให้เราดูแลนะครับ
มาถึงตรงนี้แล้วเชื่อว่าหลายๆท่านคงจะพอเห็นภาพกันบ้างแล้วและอยากเชิญชวนทุกคนดูแลสุขภาพเข่าอย่างถูกวิธี หากว่าไม่รู้จะปรึกษาเรื่องเข่ากับใครให้นึกถึงพวกเรา “คลินิกกายภาพบำบัด Zenista Health and Wellness” ครับ